سیکل زندگی و رفتارشناسی موش خانگی Mus musculus
کنترل موشهای خانگی نیازمند درک کامل از زیستشناسی، رفتارشناسی، خصوصیات اکولوژی و بیولوژی می‌باشد ازاین‌رو در این مطلب خلاصه‌ای از مهم‌ترین ویژگی‌های موش خانگی بیان‌شده است.
موش خانگی جونده‌ای کوچک و چالاک است این موشها میتوانند رنگ‌های متفاوتی از قهوه‌ای روشن تا خاکستری تیره داشته باشند اما اغلب اوقات قهوه‌ای تا خاکستری تیره هستند، سطح شکم آن‌ها ممکن است نسبت رنگ روشن‌تری داشته باشد. موشها خانگی گوش‌های نسبتاً بزرگی دارند. دم آن‌ها تقریباً بدون مو است و طولی بزرگ‌تر از ترکیب سر و بدن دارد. پاها و چشم‌های کوچکی دارند. موشها اکثراً شب فعال هستند و در مورد رات ها این نکته ذکر شد که درصورتی‌که رات در طول روز مشاهده شود می‌تواند نشان‌دهنده آلودگی بالا منطقه به موش باشد. اما در مورد موشهای خانگی، در طول روز هم فعال هستند و این ممکن است بیانگر جمعیت بالای آن‌ها در منطقه نباشد.
تحت شرایط ایده آل، موشهای خانگی ممکن است ۱۰ بار در یک سال زایش داشته باشد. شرایط محیطی از قبیل در دسترس بودن غذا و پناهگاه در دفعات بارداری وزنده‌مان نسل جدید نقش ایفا میکند.
موشهای تازه متولدشده تقریباً بدون مو هستند. در حدود سه هفته، موشهای جوان شروع به خوردن غذاهای جامد میکنند و خودشان به‌تنهایی میتوانند به دنبال غذا بروند.
رفتارهای اجتماعی
موشهای خانگی دید تقریباً محدودی دارند وکوررنگ هستند. آن‌ها به‌شدت به بو، مزه، لمس و شنوایی وابسته هستند. یک فاکتور حسی مهم برای موشهای خانگی لمس است. همانند رات تا آن‌ها از سبیلهای بلند خود و موهای حفاظتی برای توانمندسازی آن‌ها برای مسافرت و حرکت کردن استفاده میکنند. موشهای خانگی حس تعادل خیلی قوی دارند.
موشهای خانگی به‌سرعت چیزهای جدید را در قلمرو خود تشخیص میدهند و آن را بررسی میکنند. آن‌ها بلافاصله به جایگاه طعمهها وارد میشوند و از غذای جدید نمونهبرداری میکنند (هرچند که آن‌ها به‌طورمعمول تنها آن غذا را میچشند.) همچنین آن‌ها تله‌های چسبی را بررسی میکنند. به خاطر این کنجکاوی، برنامههای کنترلی در برابر موشهای خانگی غالباً به‌سرعت به موفقیت میرسد، درحالی‌که برای رات تا این موضوع برعکس است.
موشهای خانگی غلات را بر دیگر گزینههای غذایی ترجیح میدهند، بااین‌حال، آن‌ها از طیف وسیعی از غذاها تغذیه میکنند. موشهای خانگی بخش عمدهای از آب موردنیاز خود را از غذایشان کسب میکنند، اما درصورتی‌که آب در دسترس آن‌ها هم باشد از آن مینوشند.
آشیانه
موشهای خانگی ممکن است در هر محل تاریک و امنی لانه درست کنند. آشیانهها معمولاً از هر نوع ماده ریز شده و فیبری مانند تکهها کاغذ، پارچه یا مواد عایقکاری ساخته می‌شود و عموماً شبیه به یک گلوله که به‌طور ضعیفی درهم‌تنیده شده است دیده میشوند.
موشهای خانگی دامنه حرکتی آن‌ها بسیار محدود است و از اطراف لانه خود در حدود ۱۰ متر جابجا میشوند و نسبت به رات دامنه حرکتی محدودتری دارند.
صفات فیزیکی
مسئولان برنامههای کنترل آفات و جوندگان شهری باید آنچه موشهای خانگی قادر به انجام آن هستند را درک کنند تا بتوانند به‌طور مؤثری یک برنامه کنترل را برنامهریزی کنند.
- موشهای خانگی میتوانند به‌خوبی بپرند.
- موشها میتوانند بروی دیوارها یا سطوح عمودی بپرند و از آن به‌عنوان تخته شیرجه برای پرش استفاده کنند.
- آن‌ها میتوانند بروی تقریباً هر سطح عمودی بدون مشکل خاصی، درصورتی‌که سطح زمخت باشد، بدوند.
- آن‌ها میتوانند در امتداد ناحیههای به‌شدت نازک از قبیل سیمهای برق بدوند.
- آن‌ها میتوانند مسافتی را به‌طور آویخته و وارونه طی کنند.
- آن‌ها شناگران قابلی هستند.
دامنه حرکتی موشهای خانگی، شیوه تغذیه و ترجیح تغذیهای آن‌ها صفاتی هستند که موشهای خانگی را از رات تا جدا میکنند. توجه به این نکته ضروری است که در زمان کنترل موشهای خانگی بر اساس ویژگی آن برنامه اختصاصی برنامهریزی و اجرا شود. یکی از دلایل عدم موفقیت بسیاری از برنامه کنترلی به خاطر این است که متد کنترل رات تا را برای موش خانگی هم اجرا میکنند.
